Hàng chục ôtô tiền tỉ được các Việt kiều nhập về đang nằm tại cảng ở Bà Rịa - Vũng Tàu từ gần một năm qua, trong đó nhiều xe không có chủ hàng đến nhận hoặc đến nhận nhưng giấy tờ không hợp lệ.

Ông Nguyễn Như Trung - phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan (CCHQ) cửa khẩu cảng Cái Mép (Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu)  - cho biết hiện tại vẫn còn 20 ôtô và năm môtô nhập khẩu theo đường “Việt kiều hồi hương” còn nằm trong các container tại cảng quốc tế Tân Cảng Cái Mép (TCIT - xã Tân Phước, huyện Tân Thành).

Nhiều bất thường

Ngày 24-10, CCHQ cửa khẩu cảng Cái Mép đã gửi công văn đến các phương tiện thông tin đại chúng đăng thông báo yêu cầu chủ các chiếc xe Toyota Sienna LE (màu vàng) và Lexus 2013 LX 570 đến nhận hàng. Trong thời hạn 180 ngày kể từ ngày đăng thông báo, nếu không có người đến nhận cơ quan hải quan sẽ xử lý lô hàng theo quy định của pháp luật. Theo hồ sơ tại CCHQ cửa khẩu cảng Cái Mép, ôtô Toyota Sienna LE được ông Lương Văn Thanh (William Thanh Lương) - Việt kiều Mỹ (thường trú tại đường Bạch Đằng, P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM) - nhập về theo diện tài sản di chuyển của Việt kiều, đến cảng TCIT Cái Mép vào cuối tháng 1-2013.

Chiều 28-10, một lãnh đạo của Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết vì có liên quan đến việc làm hồ sơ giả cho Việt kiều nên hai cán bộ an ninh của công an tỉnh này đã bị tước quân tịch. Vị này cho biết trước mắt là tước quân tịch và còn chờ điều tra của cơ quan công an để xử lý tiếp theo.

Tuy nhiên đến nay chiếc xe này vẫn còn nằm trong container. Một cán bộ hải quan cho biết cơ quan hải quan đã nhiều lần gửi công văn đến địa chỉ thường trú của chủ hàng nhưng không có hồi âm, liên lạc thì không được. Được biết trước đó, ông Lương Văn Thanh đã có giấy ủy quyền cho Công ty TNHH giao nhận Phương Nam (Bạch Đằng, P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM) làm thủ tục tái xuất chiếc xe trên với lý do hồ sơ hồi hương “không phù hợp” và “không đủ điều kiện”. Ngày 16-10, nhân viên của Công ty Phương Nam đã liên hệ với CCHQ cửa khẩu cảng Cái Mép để làm thủ tục “tái xuất”. Tuy nhiên, hồ sơ ủy quyền của hai bên không được cơ quan hải quan chấp nhận, đồng thời yêu cầu đích danh chính chủ lô hàng phải đến làm việc.


Tương tự, xe Lexus 2013 LX 570 do ông Huynh Minh Tinh (Việt kiều Mỹ, trú tại Thống Nhất, Dao Long, TP Phan Rang - Tháp Chàm, Ninh Thuận) nhập về. Chiều 28-10, một cán bộ của đội kiểm tra - giám sát - kiểm soát CCHQ cửa khẩu cảng Cái Mép cho biết sáng cùng ngày, người của Công ty Phương Nam đã liên lạc và hẹn sáng 29-10 sẽ cầm hồ sơ, giấy tờ của chủ hàng đến làm thủ tục. Ngoài hai ôtô trên, tại cảng TCIT Cái Mép còn 18 ôtô khác và năm môtô chưa được chủ hàng đến nhận, trong đó có những xe đắt tiền như Range Rover Evoque 2013, Acuna MDX 2013, Jaguar XJL 2013 (automobile), Lexus 2013 RA 350...

Đáng chú ý, ngoài các Việt kiều ở Trảng Bàng (Tây Ninh), Tân Thành (Bà Rịa - Vũng Tàu), Biên Hòa (Đồng Nai), TP.HCM đứng tên nhập xe, Công ty Phương Nam cũng đứng tên nhập chín ôtô và một môtô Harley 2013. Tất cả những xe này đều về đến VN trong tháng 1-2013. Ông Trung cho biết hiện chưa có hướng xử lý số xe vì còn phải chờ ý kiến của Tổng cục Hải quan.

Lợi dụng chính sách để trốn thuế?

Theo các nhà nhập khẩu ôtô, những xe sang nhập còn nằm ở các cảng hiện nay đều là các xe do Việt kiều ủy quyền cho các doanh nghiệp đưa về theo diện ôtô nhập khẩu là tài sản của Việt kiều hồi hương. Theo quy định hiện hành di chuyển tài sản của Việt kiều hồi hương sẽ được miễn thuế VAT và thuế nhập khẩu, chỉ phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt theo trị giá ban đầu. Các xe này chưa làm thủ tục nhập khẩu được vì bị tình nghi lợi dụng chính sách này để trốn thuế.

Ông X., một nhà nhập khẩu ôtô từ Mỹ về, cho biết các xe đang còn nằm ở cảng này chủ yếu để xác minh nhân thân chủ xe: Việt kiều này đã về VN chưa, còn ở VN không, nếu ở VN có đăng ký thường trú tại địa chỉ đã đăng ký khi làm thủ tục nhập xe hay không... Theo ông X., phần lớn xe đưa về theo diện tài sản của Việt kiều hồi hương chủ yếu có nguồn gốc từ Mỹ.

Thông thường những đối tượng lợi dụng chính sách sẽ chi khoảng 30.000-40.000 USD/xe cho các chi phí tìm Việt kiều hồi hương đứng tên nhập xe, làm thủ tục xuất xe ra khỏi Mỹ, vận chuyển và đưa về VN. Bản thân Việt kiều đứng tên đưa xe hồi hương sẽ nhận được khoảng 10.000 USD/xe. Theo tính toán của ông X., một ôtô đã qua sử dụng có giá trị 80.000 USD, được nhập khẩu theo tiêu chuẩn của Việt kiều hồi hương sẽ chỉ đóng 50% thuế tiêu thụ đặc biệt cộng với tiền mua suất Việt kiều (30.000-40.000 USD), tổng cộng khoảng 150.000-160.000 USD so với hơn 220.000 USD nếu nhập khẩu bình thường nên phần lớn khách hàng nhập xe có giá trị càng cao để càng có lợi.

Theo cơ quan hải quan, lượng xe nhập khẩu theo dạng di chuyển tài sản của Việt kiều hồi hương đang có chiều hướng gia tăng đáng kể. Bộ Tài chính đang trình dự thảo thông tư quy định việc nhập khẩu ôtô, môtô theo chế độ tài sản di chuyển của công dân VN định cư ở nước ngoài đã hoàn tất thủ tục đăng ký thường trú tại VN. Theo đó, Việt kiều sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký lưu hành phương tiện nhưng không sử dụng mà thực hiện bán, cho, biếu, tặng (gọi tắt là chuyển nhượng) thì khi chuyển nhượng sẽ phải kê khai thay đổi mục đích sử dụng và phải nộp thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt chênh lệch tăng (nếu có), thuế giá trị gia tăng.